woensdag 22 januari 2020

Wat is de beste hop voor mijn IPA?

In de analyse van de IPA's van brouwerij De Molen is er terloops gekeken naar de single hop IPA's. Van de vijf bieren kwam Cascade als hoogst gewaardeerde hop uit de bus. Toen kwam ik op het idee om eens te kijken naar andere single hopbieren op Untappd. Wat is de hop die de hoogste notering heeft? Hiervoor is de bierbeoordelingssite doorgespit op bieren met een enkele hop.

De gevonden single-hopbieren bevatten hoppen die uit 10 landen afkomstig zijn. De meeste, uitgesproken citrusfruitige hoppen komen zonder twijfel uit Amerika. De enorme diversiteit in soorten en smaken zijn het gevolg van de sterke vraag naar nieuwe smaken. Er zijn een aantal hopkwekers die flink onderzoek doen om steeds een nieuw verkoopkanon zoals bijvoorbeeld een Citra, Amarillo of Simcoe te ontwikkelen.

In deze analyse kwam ik de alombekende hoppen vaak tegen, maar ook een aantal hopsoorten waarvan ik nog nooit had gehoord zoals Jarrylo, Eureka, Idaho7 en een aantal HBC- varianten. De Idaho7 wordt blijkbaar al in Amerika in een groot aantal IPA's gebruikt.
Gezien de grote internationale vraag naar deze sterk smakende USA hoppen, verwacht je dat hopboeren in andere landen ook wel op zoek gaan naar de citrus, dennen en fruithoppen. Zo is men in Nieuw-Zeeland en Australië niet gaan imiteren, maar zijn ze een eigen weg ingeslagen. De Galaxy, Topaz en Vic Secret uit Australië en de Nelson Sauvin, Motueka, Riwaka, en Pacific Gem uit Nieuw-Zeeland hebben mooie fruitige smaken en scoren hoog in de hoppige bieren. Ook in Duitsland heeft men o.a. met de Huell Melon en Mandarina Bavaria unieke hoppen ontwikkeld. Een citroenachtige smaak heeft de Sorachi Ace uit Japan, maar deze past ook goed in een IPA. 
De landen waar weinig lijkt te gebeuren op het gebied van hopontwikkeling zijn Engeland, België, Frankrijk en Slovenië. In de analyse zijn hoppen uit deze landen opgenomen, maar de waarderingen waren beneden gemiddeld in vergelijking met de USA hoppen.

Untappdscore
 
De waardering van het bier en dus indirect van de hop is natuurlijk afhankelijk van de brouwkunsten van de brouwer. Belangrijk is dat de beoordeling volgens Untappd-gebruikers wel wat gekleurd is. Er zijn globaal  twee soorten proevers: 1) degenen die het aan de eigen smaak toetsen. 'Ik drink deze IPA, maar ik hou niet van hop. Ik geef het 1 ster.' en 2) 'Ik hou niet van IPA, maar ik proef dat ie goed gebrouwen is, 3 en een halve ster.' De eerste groep is daarbij naar verwachting meer vertegenwoordigd.


Het zal je niet verbazen dat de meeste hoppen voor een IPA, APA of NEIPA uit Amerika afkomstig zijn. Van de 278 bieren hebben er 189 Amerikaanse hoppen. De meeste US hoppen hebben een uitgesproken smaak die varieert tussen fruitig, citrus, harsig, dennig tot aan knoflook. In de top van meest gevonden hopsoorten (door ons) staan ook drie Nieuw-Zeelandse hoppen; Galaxy, Nelson Sauvin en Rakau. Deze hoppen bieden blijkbaar weer een andere smaak. 

De beoordeling van bijvoorbeeld een IPA met Mosaic van de ene brouwer zal anders zijn dan van de andere. Hiervoor kunnen diverse redenen aangedragen worden, zoals dosering, brouwkunst, reputatie, bierstijl, versheid van de hop en van het bier, etc. Om toch de 'beste hop voor een IPA' analyse uit te voeren, zijn er van 26 brouwerijen in totaal 278 bieren gevonden. Het hoogst gewaardeerde bier is de Pale Ale met Mosaic van de Hill Farmstead brouwerij in de USA met 4.318 punten (jawel, Untappd doet aan 3 decimalen). De minst gewaardeerde is de Belgian IPA met Saaz hop van de Proefbrouwerij in België. Niet echt een hop voor IPA's dus, of een bier voor zelfverklaarde Hopheads. Voor alle bieren in de analyse is een gemiddelde waardering van 3.71 gegeven met een standaarddeviatie van 0.23. 

De resultaten

De onderstaande figuren laten zien wat de bandbreedte is per hopsoort. Op de horizontale as staat de hopsoort en op de verticale as de Untappdwaardering. Hier is te zien dat bij Citra, Equinox, Galaxy en Simcoe de spreiding groot is, variërend tussen 3.4 en 4.3 punten. 

In de onderste figuur wordt dezelfde data gebruikt, maar gepresenteerd per bierstijl. Opmerkelijk is de hoogste individuele waarderingen van de eerdergenoemde vier hopsoorten allen voor een APA zijn. Dit gaat in tegen de verwachting. waarbij juist in de DIPA of de IPA meer smaak en meer hop wordt gebruikt. Bij nadere bestudering van deze datapunten blijkt dat ze allen APA's van brouwerij Hill Farmstead zijn. 


Wanneer we de data van alle bieren dan per bierstijl categoriseren, komt er onderstaand plaatje uit. Ook hier is de variatie binnen de stijl duidelijk zichtbaar. Het aantal bieren per stijl is niet in balans. Meer meetpunten resulteert normaal gesproken bijna altijd in een grotere spreiding. Dat neemt niet weg dat de APA met 61 bieren een onverwacht hoog gemiddelde score heeft. Double IPA's hebben een kleinere spreiding en een hoog gemiddelde, maar de NEIPA's hebben de hoogste gemiddelde waarde.




Relatie score met bitterheid en alcohol
 
Uit een eerdere analyse bleek dat er een minimale relatie aanwezig was tussen de waardering op Untappd en de bitterheid. Een hogere bitterheid betekende een hogere waardering. In tegenstelling tot die resultaten, is hier echter een neerwaartse relatie te zien tussen beide. Verwacht wordt dat de trend wellicht niet lineair of kwadratisch is, maar ergens een hoogtepunt heeft, geschat rond de 60-70 IBU. De meeste IPA's hebben ook niet veel meer bitterheid nodig.  

De verwachte relatie tussen waardering en alcoholpercentage was in de andere analyse nauwelijks aanwezig. In de onderstaande rechterfiguur zien we een voorzichtige opgaande trend bij hogere alcoholpercentages. In het algemeen zie je voor de session IPA's en NEIPA's alcoholpercentage tussen 4 en 5%, voor de andere IPA's en APA's tussen 6 en 8%, voor enkele DIPA's tot 10%. 

De data in beide grafieken is gescheiden op algemene smaak van de hop: fruitig, citrus, kruidig en nobel. Deze omschrijvingen zijn afkomstig van diverse websites, waarbij de meest genoemde karaktertrek is opgenomen. In de figuren is te zien dat de fruitige en citrushoppen over het algemeen boven de trendlijn liggen, de kruidige en nobele hoppen scoren lager. Niet zo gek natuurlijk, dit zijn geen of minder typische IPA-hoppen. 


En we kunnen ook nog een open deur intrappen: Zwaardere bieren (in alcohol) hebben doorgaans een hogere bitterheid. Ook hier geen enorm sterk verband, maar een trend is het wel. 



De beste hop?

De waardering van een hop is meer dan alleen de hopsoort. De grote variatie binnen een soort en binnen een bierstijl maken het bijna onmogelijk om iets te zeggen over wat de beste hop is. Brouwkunst en reputatie lijken een groot stempel te drukken op de waardering. Denk hierbij aan de buitengewone scores van de Hill Farmsteadbieren. 

Verder lijkt er geen sterk verband tussen de waardering en bitterheid of alcoholpercentage. De bitterheid voor veel bieren ligt rond 60-75 IBU. En daarnaast kun je je nog afvragen of de Untappdscores ook maar iets zeggen over de kwaliteit van het bier.  Veel variabelen spelen een rol, eigenlijk te veel. 

De beste hop voor een hop georiënteerd bier heeft een sterk citrus en/of fruitig karakter. De kruidige en nobele, meest Europese hoppen scoren lager. 

In onderstaande figuur zijn de resultaten van de top 10 (13 eigenlijk) best gewaardeerde hopsoorten op basis van gemiddelden weergegeven. De single hopbieren waar maar 1 of 2 bieren met de betreffende hop is gevonden, zijn niet meegenomen. Verder zijn de waarderingen van de Hill Farmsteadbieren buiten beschouwing gelaten, aangezien deze als uitschieters worden beschouwd.


De Comethop is een onverwachte winaar. Deze hop schijnt een sterke grapefruitsmaak te hebben en wordt beschouwd als een typische bitterhop. Recentelijk wordt deze ook voor drooghoppen ingezet.  En dat heeft duidelijk succes. De hoge waardering van nummers 2 en 3, Citra en Mosaic was te verwachten. Dit zijn mooie hoppen die veel in hoppige bieren worden gebruikt. Idaho-7 is een relatief onbekende en heeft een dennenachtige, tropisch fruitige, citrusachtige, aardachtige en bloemige smaak. Eigenlijk alle smaken waar een goede IPA hop aan moet voldoen.
De hoppen uit Australië en Nieuw-Zeeland zijn sterk vertegenwoordigd in de top 10 met Rakau, Nelson Sauvin, Galaxy en Motueka. Deze hoppen hebben unieke, sterke aroma's van fruit en citrus en onderscheiden zich qua smaak van de Amerikaanse soorten. De Strata hop is een unieke hop die passiefruit, grapefruit, aardbei en 'dankness' combineert. 
Verder is het mooi om te zien dat de klassiekers als Cascade en Columbus toch nog hoog gewaardeerd worden. (Dit was de reden om er een top 13 van te maken).

Helaas zijn er te weinig bieren gevonden met Wa-iti, Riwaka, HBC-431, Barbe Rouge, Mistral, Cashmere, Meridian en Hallertau Blanc. De individuele scores waren hoog, maar ze deden niet mee in de top 10. 
 
Big thanks to my Math-magician Sebastian Pjotr for endless interpretation of the data!

vrijdag 10 januari 2020

Bierexpert proeft stokoude Grand Prestige in plaats van een verse: 'Absoluut geen spijt'

Een bierexpert die een paar jaar geleden in het tv-programma Tussen Kunst en Kitsch een verse Grand Prestige dacht te proeven, blijkt in werkelijkheid een slokje stokoud bier te hebben gedronken. Dat heeft recent onderzoek naar de inhoud van de antieke fles aangetoond. De fles zat onder het stof en er zat een exorbitant prijskaartje aan, aldus onderzoekers van de Wageningen Universiteit.

Tijdens de in 2016 opgenomen uitzending besloot historicus en bierexpert Onno van der Meer voorzichtig en uit pure nieuwsgierigheid een dunne naald in de kurk van de fles te steken. Daarmee kon hij de inhoud uit de vermoedelijke fles drank opzuigen en een klein beetje proeven. Zijn conclusie was vervolgens dat de vloeistof niet echt naar bier smaakt, maar vrij zoet is, niet bitter en een karton -en sherryachtige smaak had. Van koolzuur was ook geen sprake.
 
Presentatrice Nelleke van de Krog van het TV-programma maakte gisteren tot grote hilariteit van tv-kijkers de onderzoeksresultaten bekend. ,,Het ging in geen geval om normale drank, maar om sterk verouderd vocht”, aldus Van de Krogt. 
De in het dorp Spijkerboor gevonden fles lag opgeslagen in een fort. Zeer waarschijnlijk gaat het om een zogenoemde ' investering in bier', bedoeld om langdurig op te slaan om zodoende de bieren allemaal hetzelfde te laten smaken en er desondanks veel geld voor te vragen.”

Geconfronteerd met de conclusies van het onderzoek reageerde ‘fijnproever’ van der Meer niet geschokt. Ook omdat hij slechts een druppeltje van de inhoud van de fles oplikte. ,,Ik heb er nog steeds absoluut geen spijt van. Toegegeven, het had niet veel meer weg van een bier dat ik drinkbaar zou noemen, maar ik kreeg de unieke mogelijkheid om ervan te proeven en die kans wilde ik in geen geval aan me voorbij laten gaan.”
zie hier de originele tekst

zaterdag 4 januari 2020

Session American Pale Ale | Mineur

Over een maand of 2 zal Huisbrouwerij Het Ferment met een aantal bieren op een bierfestival staan. Hierbij zal de Lollipop IPA en de BarBier worden getapt. Deze zijn redelijk aan de stevige kant, zeker als je je bedenkt dat het festival om 3 uur in de middag begint. Er zijn maar weinig mensen die meteen een 7% bier, of hoger, wegklappen. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk, maar die halen doorgaans het einde van de sessie niet.  Speciaal voor de mensen die een zachte landing willen maken, is hier een recept voor een session APA, oftewel een minder bittere IPA, wat caramout en weinig alcohol.


Wat moeten we doen?


Bier met weinig alcohol lijdt vaak aan een gebrek aan body. Het is waterig en er ontbreekt een bepaalde volheid die bieren met meer alcohol wel hebben. Laagalcoholische bieren worden gebrouwen met minder mout wat resulteert in minder restsuikers. Ergo, waterig bier. 

Er zijn een aantal manieren om dit te ondervangen: 
  • Verwerk meer caramouten. Deze verhogen de moutigheid en volheid van het bier. Met 5% caramunich is het nog aan de lage kant, maar ik wilde het bier niet te donker maken;
  • Gebruik een gist die niet te ver doorgist. S-33 heeft de laagste vergistingsgraad van alle gisten die ik ken. Deze gist gaat slechts tot 65-68% door. In vergelijking: de US-05 gaat soms wel door tot 85%. Een lagere vergistingsgraad betekent dus een minder verre vergisting, waardoor er meer restsuikers achterblijven en er minder alcohol wordt gevormd;
  • Gebruik moutsoorten die voor een vollere beleving zorgen. Hiertoe rekenen we o.a. pale mout, viennamout, tarwemout en de roggemout. De pale mout heeft meer melanoidines, welke bijdragen aan de volheid van het bier. Tarwemout en ongemoute tarwe bevatten meer eiwitten. Deels afgebroken eiwitten, de zogenaamde peptiden geven meer body. De roggemout is een wat vettige mout, die ook meer eiwit bevat dan gerstemout ;
  • Maisch op een hogere temperatuur. Door te beginnen op 69°C vind er een andere afbraak plaats van het zetmeel. Er ontstaan meer langere dextrines welke minder of helemaal niet vergisten. Dextrines geven meer body.
  • Gebruik meer hop. Hop bevat tannines die bijdragen aan de body van het bier. Van hop met een lager alfazuur heb je meer nodig om tot een bepaalde bitterheid te komen en moet je dus meer hop (in gewicht) gebruiken.
  • Doe iets met het brouwwater. De body en volheidsbeleving kan worden gestuurd met zouten. Calciumsulfaat helpt bij het versterken van de hoppigheid en klaren van het bier. Bakpoeder (NaHCO3) zorgt voor de volheid van het bier. De melkzuur wordt gebruikt voor het bijsturen van de pH.

 

Het recept


Bitterheid: 44 EBU 
Kleur: 14 EBC
Maischdike: 3.72 l/kg
12 liter maischwater
11 liter spoelwater
BeginSG: 1042

44%  pale mout                    1428 g
12%  roggemout                     386 g
18%  boekweitmout                580 g
12%  tarwemout                     386 g
9%    ongemoute tarwe           290 g
5%    caramunich                    161 g


Maischen 
30 min 69°C 
10 min 73°C

10 g Summit 12% 60 min
25 g Hallertau Mittelfruh 3% 60 min
30 g Amarillo 8% 5 min
30 g Ekuanot 8% 5 min
15 g African Queen 9% 5 min
30 g Amarillo 8% 0 min
30 g El Dorado7% 0 min
15 g African Queeen 0 min

Gist: S-33

3 gram calciumchloride
2 gram NaHCO3
2 ml melkzuur