vrijdag 6 december 2019

Analyse van de IPA's van brouwerij de Molen

Het is bijna eind van het jaar en dus weer tijd voor lijstjes. Dit keer geen top 10 met beste dit of slechtste dat, maar een lijstje met de IPA's van brouwerij de Molen. Eigenlijk precies eenzelfde analyse als voor de imperial stouts van deze brouwerij. Wat zit er in en wat zeggen de etiketten? De Molen geeft al zo veel informatie dat een overzicht misschien nog wat meer licht op het recept werpt. 

De bekendste IPA is de Vuur & Vlam. Dit bier is zo'n beetje in elke Albert Heijn of Jumbo te vinden en in bijna elk café dat ook maar een klein beetje met speciaalbier bezig is, heeft deze in het assortiment. Een andere bekende IPA is de 'Amarillo', een IPA waar de gelijknamige hop centraal staat. De Hop & Liefde is eigenlijk een Pale Ale, maar deze is ook redelijk verkrijgbaar. 

In mijn beleving worden er daarnaast best veel IPA's bij De Molen gebrouwen, maar ik kon er niet heel veel vinden. Na een eerste inventarisatie kwam ik op 7 IPA's oftewel IPA-ish, en 4 Imperial/Double IPA. Wanneer ook de No longer in production bieren en de rye IPA bieren worden meegenomen, kom ik dan toch op een redelijke lijst uit. Veel van deze IPA's zijn eenmalige brouwsels, vaak samenwerkings-bieren of speciaal voor het Boreftsfestival gebrouwen. Dat betekent echter wel dat er niet veel continue verkrijgbare IPA's worden gebrouwen. 


Ingrediënten

 

Mout

De basismout voor de IPA's is altijd pilsmout. De rye IPA's hebben wel palemout in de basis, maar dit lijkt een praktijk uit het verleden, aangezien deze bieren allen out of production zijn. Dit was ook het geval bij de imperial stouts. Nagenoeg alle bieren hebben een caramelmout als toevoeging. Net als bij de Imperial Stouts vermoed ik dat deze naamgeving van de mout wordt bepaald door de kleur van de mout. Bij caramelmout denk ik aan Cara 120 EBC, bij crystal denk ik aan donkerdere versies, zoals Cara-Aroma of Special B. Deze veronderstelling wordt ondersteund door het antwoord van de Molen op mijn vraag over de Weer&Windkloon. Hierin werd uitsluitend cara120 EBC gebruikt. Een toevoeging van rogge is bij alle bieren met 'Rye'  in de naam aanwezig, maar ook in de Storm&Averij en Twenty Five Grams.



Voor de bieren die alleen uit pilsmout en caramelmout zijn gebrouwen kunnen we met de opgegeven kleur en dichtheid de hoeveelheid caramelmout bepalen. De uitgangspunten hierbij zijn 75% efficiëntie en de kleur van de mouten is respectievelijk 3 EBC en 120 EBC.


De hoeveelheden caramelmout volgens deze berekening zijn best wel hoog. Uit ervaring weet ik dat bij het gebruik van 16% caramout een bier niet perse veel lekkerder wordt. Dit kan betekenen dat de berekening niet klopt en dat er wellicht ofwel heel hard gekookt wordt en er veel kleur ontstaat bij dit proces. Of er worden bepaalde (kleine) toevoegingen van donkere kleurmout niet op het etiket genoemd. Of helemaal ver gedacht kan de kleurstelling van Promash helemaal niet kloppen, en dat zou ook prima kunnen. Bij de analyse van de stouts was de kleur ook al niet te volgen, de bieren waren volgens etiket ook al echt heel donker. Toen was het vermoeden dat de kleur analytisch wordt bepaald en niet op basis van een berekening is vastgesteld. De moutstort hierboven dient dus met enige marge worden bekeken.


Hop

De hoppen zijn meestal de typisch Amerikaanse IPA hoppen. Op het etiket wordt aangegeven welke hop er als bitterhop wordt gebruikt en welke voor het aroma. In onderstaande tabel worden deze respectievelijk als b (bitter) en x (aroma) gepresenteerd. Opvallend is dat er vaak een 'nobele' hop wordt gebruikt voor de bitterheid: Premiant, Sladek, Saaz en minder nobel, de Apollo hop. Bij enkele andere IPA's, voornamelijk degene die zwaarder in alcohol zijn (vanaf 6.6%), de double en imperial IPA's,  worden er Amerikaanse hoppen gebruikt voor het bitteren. 


Bierstatistiek


Uit de andere informatie op het etiket komen we nog meer te weten over de bieren. Met de °Plato en het alcoholpercentage kunnen we de begin -en einddichtheid bepalen. Hiermee komen we de vergistingsgraad (SVG) te weten.  Deze liggen voor het grootste deel tussen 77 en 85%. Uitschieters naar beneden zijn de Hugs &Kisses met 57%, en naar boven met 21 grams (90%), Amerikaans (92%), Twenty five grams (89%) en Storm & Averij (88%). Normaal gesproken denk je bij dit soort vergistingsgraden aan het gebruik van suiker, maar dat staat niet op het etiket. Het meest waarschijnlijke is verschillende gisten die een andere uitvergisting hebben. Maar misschien wordt er wel glyco-amylase gebruikt om het bier meer vergistbaar te maken. Niet waarschijnlijk, maar je weet maar nooit. 



In onderstaand figuur zijn de Untappdwaarderingen te zien in relatie tot het alcoholpercentage. Bieren met meer alcohol scoren over het algemeen hoger dan lichtere bieren. De correlatie is verre van perfect en eigenlijk niet significant, maar er lijkt wel een opgaande trend.


Bij bieren met meer alcohol is er ook vaak meer bitterheid aanwezig. De relatie tussen de genoemde bitterheid en Untappdwaardering is nog wel sterker aanwezig dan in de relatie met de hoeveelheid alcohol. Onderstaande figuur toont de relatie.


Als zijstapje kan er een interessante analyse over de hopvoorkeur van de Untappdgebruiker worden gehaald aan de hand van de Single Hop series. Elk bier in deze serie wordt met eenzelfde moutstort gebrouwen, waarbij een enkele hopsoort wordt gebruikt voor het bitteren en voor aroma. Hierbij komt Cascade als beste uit de bus, nog boven de gedoodverfde Citra of zelfs Simcoe. 



 Conclusie

 

Op basis van de gegevens kan het volgende worden geconcludeerd:
  • De IPA's van de Molen bestaan over het algemeen uit pilsmout en caramelmout.
  • Uit berekening volgt dat er tussen 8 en 16% caramelmout wordt gebruikt. 
  • Het hopschema wordt grofweg op 2 manieren vormgegeven; 1) bitteren met nobele hop en aroma met Amerikaanse citrushoppen; 2) bitteren (Chinook, Cascade, Simcoe, Columbus) en aromahoppen met diverse citrushoppen. 
  • De vergistingsgraad ligt gemiddeld tussen 77 en 85%. Enkele uitschieters naar beneden en boven zijn wellicht het gevolg van de giststam of andere onbekende oorzaak.
  • Er lijkt een relatie tussen bitterheid en de Untappdwaardering te zijn. 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten