dinsdag 9 april 2019

Product review | Mattmill Student

Mijn zelfgekluste, volstalen moutmolen besloot laatst om de handdoek in de ring te gooien. De korrels vielen ineens keurig tussen de rollen door. Onaangetast. Natuurlijk gebeurde dit net toen ik een strak tijdschema had. Op vrijdagmiddag was ik een half uur eerder van werk weggereden. Bij thuiskomst heb ik mijn vrouw en kinderen een kus gegeven en in een ruk ben ik door naar de schuur gelopen om vijf kilo mout er even doorheen te jagen. Het liep anders.

Aangezien deze molen een vrij zwaar uitgevoerd werktuig is, dacht ik dit op te lossen door bruut aandraaien. De lagers los, rollen dichter tegen elkaar, en daarna de bouten weer stevig aandraaien. Tegen de tijd dat alles weer vast zat, liep het bloed van mijn knokkels en staken de staalsplinters uit mijn handpalmen. Op hoop van zegen gooide ik een beetje mout tussen de walsen en zette hem aan. Driftig draaiden de rollen rond, maar er kwam niets doorheen. Nu staan de walsen weer te dicht op elkaar. U moet weten dat het hier om gladde rollen gaat, die happen niet. 

Opnieuw haalde ik de lagers los, stelde de rollen, en snel weer stevig vast. Inmiddels was er een uur verstreken en een lichte agitatie maakte zich van mij meester. Nu stonden ze weer scheef! Bij elke omwenteling kiepte er in een vast ritme een hapje mout tussen de rollen door. Opnieuw was er niets met de mout gebeurd. Grrr... Er zat inmiddels zoveel bloed op het staal, dat het leek alsof een volwassen man een aanrijding met de moutmolen heeft gehad. Die vrijdagavond ben ik niet meer toegekomen aan brouwen. Huilend ben ik in slaap gevallen. Het is tijd voor een nieuwe moutmolen.

Welke molen?

Vroeger had ik een gietijzeren moutmolen. Met twee platen verpulverde deze de korrels. De platen waren stelbaar waardoor je de grofheid van het schrootsel enigszins kon veranderen. Niet ideaal, maar het werkte best goed. Met de boormachine erop had ik binnen 15 minuten mout geschroot voor een 20 liter brouwsel.

Daarna kreeg ik het stukje industrieel erfgoed zoals hierboven beschreven genoemd. De rollen waren niet goed instelbaar maar hij produceerde intacte kafdeeltjes en brak de korrels goed. Eigenlijk gewoon een goudapparaat, maar door mijn gebrek aan handigheid niet meer op te lappen of te maken.
 
Bij het zoeken naar een nieuwe moutmolen wilde ik niet meer terug naar de schijvenmolen. Mijn keuze voor een nieuwe is grotendeels gebaseerd op de balans tussen kosten en robuustheid. De 'goedkopere' Arsegan molens met verstelbare rollen, vond ik er niet robuust uit zien. De mogelijkheid tot verstellen zag er niet stevig uit en kan naar mijn mening alleen maar leiden tot lam worden. Dat werd hem dus niet. 

Dan is er nog de Mattmill voor Braumeister. Hiervoor krijg je wel een robuust ogende molen, met verstelbare rollen. Een geweldig apparaat, maar die kost 360 euro. Helaas heb ik dat geld er niet voor over.

Toen viel mijn oog op de Mattmill Student. Dit is een kleinere versie van de Mattmill, met iets minder brede rollen die niet verstelbaar zijn. Hij ziet er wel goed robuust uit. Duitse grundlichkeit zoals te zien is op de foto hiernaast. Het apparaat bestaat uit een hardkunststof behuizing met daarin de rollen. De behuizing is opgebouwd uit 2 delen die met imbusbouten aan elkaar bevestigd zijn. De rollen draaien heel makkelijk. Voor de aandrijving kan een boormachine worden gebruikt, waarbij één rol draait. De andere draait vanzelf mee als er mout tussen komt. Op de vier hoeken zijn gaten aanwezig waarmee het apparaat eventueel kan worden bevestigd op een plaat. 

Kwaliteit van het malen

Tijd voor een eerste test. De kwaliteit van het geschrote mout is goed, maar wel erg fijn. Fijner dan ik gewend ben. Het ideaal is een intact kafdeeltje gescheiden van het witte meellichaam. De kafdeeltjes zijn hier over het algemeen in kleine stukjes gebroken. Volgens theorie niet ideaal, een te fijn schrootsel kan leiden tot filterproblemen. Van een aantal commerciële brouwerijen is bekend dat ze alle mout erg fijn malen en veel roeren tijdens het maischen en filteren. 

Meteen bij mijn eerste brouwsel heb ik het bier Kick The Pinata gebrouwen. Een dik beslag en een zwaar wort. De omzetting van het zetmeel verliep erg snel. De dichtheid ging snel omhoog. Tijdens het maischen is er elke 10 minuten geroerd in het beslag. Toen was het tijd voor het filteren. Gelukkig heb ik een moutkorf die omhoog kan worden getrokken.Normaal gesproken loopt dan het wort er met een noodgang doorheen. Dit keer bleef er vloeistof op het filterbed staan. Zelfs na grof doormengen van het bed, kwam er mondjesmaat wort doorheen gesijpeld. De bostel was flink compact en hield veel vocht vast. Mijn wort was niet helder en het was gewoon veel gedoe. En daar houden we niet van, gedoe.

Dit was mijn eerste en enige ervaring met de Mattmill Student, maar ik ben niet onverdeeld positief. Wellicht gaat het bij dunnere maischdiktes beter. Het volgende brouwsel is een imperial stout, dus ik houd mijn hart vast.. Een update volgt.



donderdag 4 april 2019

Andere hop | aanpassen van alfazuur

Als beginnend brouwer loop je tegen veel onduidelijkheden aan. Bij die ouwe rotten en andere roeptoeters op internet lijkt alles uitgezocht en duidelijk, maar je weet op een gegeven moment niet meer wat nu wel of minder belangrijk is. Het begint al met de brouwbenodigdheden. Vol goede moed verzamel je alle hardware die je denkt nodig te hebben. Je weet nooit zeker of je echt al het benodigde hebt of dat je essentiële spullen mist. Een racking arm, moet ik die echt hebben?'  

Daarna neem je een 'bewezen recept' ergens van het internet. Als je geluk hebt, staan er in het recept de beschikbare moutsoorten, hop en gist, temperaturen en maischdikte. Je slaat er nog wat literatuur of websites op na. Je snapt het allemaal. Daarna bestel je alle ingrediënten en je denkt:"Alles compleet, nu kan er niets meer mis gaan". 

Op de brouwdag gaat het water in de pan of brouwautomaat, opwarmen tot 65°C. De geschrote mout erbij, hij gaat nog steeds lekker! Beetje roeren, met je neus in de pan. Wat ruikt dat toch lekker. Na een uur of anderhalf plaats je een hevelfilter of je trekt de moutkorf omhoog. Na het spoelen zit je precies op de voorspelde dichtheid. Dan is het tijd voor de hop. Op de zak staat Magnum 7.1% alfazuur. Ergens in je achterhoofd begint er een zenuwachtig rood zwaailicht te draaien. Ineens staat het zweet je op het voorhoofd. Vlug klap je de laptop open. In het recept staat 25 gram Magnum 12.4% alfazuur. Nu denk je: 'O nee hè, nu loopt toch nog alles in de soep, wat moet ik nu?!" Om te beginnen moet je gewoon rustig blijven, het komt allemaal goed. 


Dit is de situatie: 

Bewezen recept: 25 gram 12.4% alfazuur - verwachte bitterheid 27 IBU
Eigen brouwsel:     ? gram   7.1% alfazuur - verwachte bitterheid 27 IBU

Je hebt wellicht de neiging om heel moeilijk te gaan berekenen, maar de berekening is vrij simpel. De berekende IBU's kun je volledig weglaten en de formule wordt dan als volgt:

25 [g] x 12,4 [%]  = 43.7 gram hop (7,1%alfazuur)
      7,1 [%]

Simpel toch? Als je dit nog wilt controleren, kun je hiervoor een online rekentool gebruiken of natuurlijk brouwsoftware.