Quad op een Vat

Met ons brouwclubje hebben we een eikenvat waar ooit Aguardiente in heeft gezeten. Daarna zijn er in de afgelopen jaren 7 brouwsels succesvol uitgekomen. De laatste brouwsels waren wild en zuur en dan is er theoretisch geen weg meer terug in een lagering met een schone gist. Er is echter nog wel een manier om het vat te resetten en dat is door de fik er in te steken. We gaan het vat branden. 

De verwachting is dat de wilde organismen in het vat door de hittebehandeling worden beschadigd (lees: afgedood) en dat het hout weer een nieuw laagje beschikbaar geeft. Voor het aanboren van een nieuwe laag hout is er volgens de geleerden een verschil tussen toasten en branden (charring in het Engels). Het grote verschil in deze methoden is de tijd waaraan het vat aan de vlam wordt blootgesteld. Voor het toasten wordt er 10 min een temperatuur van 288 graden Celcius aangehouden, voor het branden duurt dit 25 seconden op 315 graden Celcius.

 

Het doel van beide methodes is om de zoetere componenten van het eiken vrij te maken. Hout bestaat uit suiker, vooral uit cellulose en hemicellulose. Hiertussen bevindt zich lignine, wat deels bestaat uit vaniline. Bij het branden komt dit deel vrij en zal vooral vanille, maar ook rook, leer, kruidigheid en een bepaalde romigheid vrijkomen. Zie Bron  De cellulose en hemicellulose zullen door het branden smaken vrijgeven die doen denken aan caramel, toffee, noten en esdoornsiroop. 

De bijbehorende plaatjes op internet van het brandproces zien er ongelofelijk spectaculair uit. De vaten worden hierbij ontdaan van beide deksels en over een enorm vuur gezet, waarbij de vlammen er een eind bovenuit vliegen. Die mogelijkheid hadden wij zelf niet, dus er is met een dakbrander gewerkt. In het onderstaande plaatje is de voor -en nafoto te zien. Het vat heeft ervoor een donkerbruine kleur en was al ingedroogd, omdat deze al even leeg stond. In de erna-foto is het hout donker gekleurd, de verkleuring lijkt redelijk oppervlakkig. Er was geen alligatorskin aanwezig (door compleet verkolen van het oppervlak ontstaat er een structuur die aan de huid van dit beest doet denken). 

Met de kop van de brander is het oppervlak een aantal keer gepasseerd en aan het oppervlak te zien, is deze ook voldoende heet geweest. De buitenkant was geschat rond de 50°C geworden, dus dan kan je verwachten dat de binnenkant heter is geweest en dus alle micro-organismen zijn afgedood. 

Na het branden is de deksel er weer opgegaan en de duigen zijn vastgeklopt. Het vat is daarna gevuld met water, zodat eventuele (sterk) verkoolde smaken uitgespoeld worden. Bij het vullen bleek het vat nog te lekken, maar na een dag was het hout weer vochtig en was de lekkage gestopt. 

Het recept

We waren er snel uit welk bier er in dit vat moest komen: een Quadrupel. Een stevig, donker gekleurd bier met redelijk veel alcohol lijkt toch vaak wel een goedwerkende formule voor vatrijping. Het recept hiervoor is eenvoudig doeltreffend. De basis bestaat uit pilsmout, aangevuld met twee soorten caramout: caramout 120 EBC en Special-B. Die laatste is bekend geworden van de Rochefortbieren. Voor doordrinkbaarheid en alcohol is er kandijsuiker toegevoegd. Dit bier hoeft het niet te hebben van de hop, maar de Aurorahop is een fantastisch ruikende hopsoort die aan het begin van het koken wordt toegevoegd. Later in de kook wordt Hallertau Hersbrucker gebruikt. 

In het originele recept van Maikel wordt de T58 gist gebruikt, een gist die niet bijzonder ver uitgist. Omdat deze niet in 250 gram verpakking beschikbaar was, is er gewisseld voor een Belgian Abbey M47 van Mangrove Jack's. 

72% efficiëntie

Batchvolume: 20 L
Kooktijd: 60 min
Maischwater: 27.5 L
Spoelwater: 4.06 L
Totaal water: 31.56 L
Kookvolume: 24.88 L
SG voor koken: 1.075

Kenmerken
Begin SG: 1.095
Eind SG: 1.019
IBU (Tinseth): 27
BU/GU: 0.29
Kleur: 68 EBC

Maischen
Temperatuur — 65 °C — 60 min

Mouten (8 kg)
7 kg (79.6%)— Graan — 3.9 EBC
600 g (6.8%) — Dingemans Cara 120 MD — Graan — 120 EBC
400 g (4.6%) — Castle Malting Chateau Special B — Graan — 300 EBC
800 g (9.1%) — Candi Syrup Candi Syrup, D-180 — Suiker — 355 EBC

Hop (53 g)
27 g (21 IBU) Aurora — 6.5% — Koken — 60 min
17 g (5 IBU) — Hallertauer Hersbrucker 4% — Koken — 30 min
9 g (1 IBU) — Hallertauer Hersbrucker 4% — Koken — 10 min

Gist
2 pakjes — Mangrove Jack's M47 Belgian Abbey 76%